Ποδαρικό με ανατιμήσεις σε δεκάδες βασικά αγαθά αναμένεται να κάνει ο Μάιος, επιφέροντας ένα ακόμη ισχυρό πλήγμα στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Αυξήσεις έως 50% τον Μάιο και τον Ιούνιο σε βασικά αγαθά, από τον καφέ, το λάδι, τις μαργαρίνες μέχρι και τα χαρτικά.
Οι αυξήσεις σε τρόφιμα και άλλα προϊόντα ευρείας κατανάλωσης συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, με την ακρίβεια να έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, που επιδεινώνεται λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Πλέον οι ανατιμήσεις είναι καθημερινές, με πάνω από το 60% των προϊόντων που διατίθενται από τα καταστήματα τροφίμων να πωλείται ακριβότερα από τις αρχές του χρόνου.
Οι καταναλωτές έρχονται αντιμέτωποι με μπαράζ ανατιμήσεων από τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Μιλώντας στη Realnews, υψηλόβαθμο στέλεχος αλυσίδας σούπερ μάρκετ εκτιμά ότι τουλάχιστον 6 στα 10 προϊόντα πωλούνται ακριβότερα τους τελευταίους τέσσερις μήνες, με ορισμένα από αυτά να έχουν ανατιμηθεί δύο και τρεις φορές. Δηλαδή, αν ένα μικρό σούπερ μάρκετ πουλάει 2.000 προϊόντα, τα 1.200 έχουν ανατιμηθεί τουλάχιστον μία φορά. Τα καταστήματα τροφίμων γίνονται καθημερινά παραλήπτες ανατιμημένων τιμολογίων σε ποσοστό που τις περισσότερες φορές ξεπερνά ακόμη και το 10% και φτάνει ακόμη και το 50%.
Τα νέα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η «R» αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Από τις αμέσως επόμενες ημέρες -και σταδιακά μέχρι τα μέσα Ιουνίου- αναμένεται να ανατιμηθούν σε ποσοστό έως 50% τουλάχιστον 300 προϊόντα. Ανατιμήσεις που θα περνούν σταδιακά στα ράφια των καταστημάτων τροφίμων ανάλογα με τα αποθέματα που διαθέτουν στις αποθήκες τους.
Συγκεκριμένα, η νέα λίστα της ακρίβειας περιλαμβάνει τα εξής προϊόντα:
- Σπορέλαια 50%,
- χαρτικά 15%-25%,
- μαργαρίνες 20%,
- ελαιόλαδο 20%,
- αραβοσιτέλαιο 10%-18%,
- κρουασάν 9%-20%,
- τυριά 4%-17%,
- ψωμί 8%,
- ξινό νερό έως 16%,
- καφές φίλτρου 17%,
- ελληνικός καφές 13%,
- έτοιμα φαγητά 5%-13%,
- φρέσκοι χυμοί και τσάι 2,5%-12%,
- κατεψυγμένες πατάτες 10%,
- γάλα 5%-9%,
- μπισκότα 8%,
- απορρυπαντικά 5%-8%,
- γιαούρτι 6%-7%,
- βούτυρο 5%- 6%,
- σαλάτες 6%,
- σαμπουάν 6%,
- κρασιά 4%- 6%,
- ρεβίθια 5%,
- αλάτι 5%,
- κονσέρβες 5%,
- δημητριακά 5%,
- αυγά 4,5% κατά μέσο όρο,
- παξιμάδια 4,5%
- και κρέμες γάλακτος 1,5%.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι πρόκειται για μεμονωμένες ανατιμήσεις και δεν αφορούν το σύνολο των αγαθών που περιλαμβάνονται στις συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων.
Οικονομικό αδιέξοδο
Από την πλευρά τους, οι βιομηχανίες τροφίμων και οι εμπορικές επιχειρήσεις επικαλούνται τη ραγδαία αύξηση του κόστους παραγωγής και εμπορίας προϊόντων, με αποτέλεσμα το κόστος αυτό να μετακυλίεται στις τιμές. Η λίστα με τις ανατιμήσεις αναμένεται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα, οδηγώντας σε οικονομικό αδιέξοδο χιλιάδες ευάλωτα νοικοκυριά, που πλέον περιορίζουν τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα των προϊόντων που βάζουν καθημερινά στο καλάθι των αγορών τους. Πλέον, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τη διάρκεια της ακρίβειας σε βασικά αγαθά, όπως είναι τα τρόφιμα, αφού σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτάται από το κόστος των πρώτων υλών αλλά και της ενέργειας.
Απογοητευτικά είναι και τα στοιχεία πρόσφατης έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας, σύμφωνα με την οποία η ακρίβεια αναμένεται να διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2024,
αναφέροντας ότι οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο σοκ στις αγορές εμπορευμάτων από τη δεκαετία του ‘70. Σημειώνεται ότι ήδη ο πληθωρισμός τον Μάρτιο εκτοξεύτηκε στο 8,9%, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για νέα άνοδο τον Απρίλιο, κατά τον οποίο συνεχίστηκε το ράλι ανατιμήσεων σε προϊόντα και υπηρεσίες.
Φειδωλοί στις αγορές
Οι καταναλωτές πλέον έχουν περιορίσει τις αγορές τους ακόμη και στα τρόφιμα, προκειμένου με αυτόν τον τρόπο να αντεπεξέλθουν στο κύμα της ακρίβειας. Η μείωση της κατανάλωσης είναι ακόμη μεγαλύτερη σε άλλα είδη, όπως είναι αυτά της ένδυσης και της υπόδησης. Οπως επισημαίνουν έμπειρα στελέχη του λιανεμπορίου τροφίμων, πλέον αρκετοί καταναλωτές θα αγοράσουν φθηνότερο κρέας, θα μειώσουν την κατανάλωση ψαριών, φρούτων και λαχανικών και σε κάθε περίπτωση θα τηρήσουν με ευλάβεια τη λίστα με τα προϊόντα που θα ψωνίσουν από τα σούπερ μάρκετ.
Δεν είναι τυχαίο ότι από τις αρχές του χρόνου παρατηρείται αύξηση των πωλήσεων στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, σε μια περίοδο κατά την οποία οι συνολικές πωλήσεις σε αρκετά
σούπερ μάρκετ είναι μειωμένες σε σχέση με πέρυσι. Ψωμί, ζυμαρικά, συσκευασμένο τυρί,
ελληνικός καφές και απορρυπαντικά είναι ορισμένες από τις κατηγορίες προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που σημείωσαν άνοδο τους πρώτους μήνες του χρόνου. Πλέον, οι περισσότεροι καταναλωτές καταφεύγουν στις προσφορές που κάνουν σε ορισμένα προϊόντα τα σούπερ μάρκετ, προκειμένου να μπορέσουν να γεμίσουν το καλάθι τους με τα απαραίτητα.
Στα ύψη τα καύσιμα
Εκτός όμως από τα τρόφιμα, στα ύψη παραμένουν και οι τιμές των καυσίμων, με το κόστος μετακίνησης να αποτελεί πλέον ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Με την τιμή του πετρελαίου μπρεντ στις διεθνείς αγορές να είναι μονίμως πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης στη χώρα μας παραμένει πάνω από τα 2 ευρώ ανά λίτρο στις μεγάλες αστικές περιοχές, ενώ φτάνει ακόμη και τα 2,3 ευρώ ανά λίτρο στα νησιά.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από το δελτίο επισκόπησης τιμών υγρών καυσίμων του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η αμόλυβδη βενζίνη πωλείται στα 2,07 ευρώ ανά λίτρο και το πετρέλαιο κίνησης στο 1,82 ευρώ ανά λίτρο. Σημειώνεται ότι ουσιαστικά λήγει σήμερα η περίοδος διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης, η τιμή του οποίου, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, προσεγγίζει τα 1,60 ευρώ ανά λίτρο. Πλέον, οι βενζινοπώλες επισημαίνουν ότι πολύ δύσκολα θα πέσει η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης κάτω από τα 2 ευρώ, τουλάχιστον στο προσεχές διάστημα.
Η ανάγκη των καταναλωτών για φθηνότερα καύσιμα αποτυπώνεται και στη μαζική υποβολή αιτήσεων για το επίδομα καυσίμων, καθώς μόνο τις πρώτες 24 ώρες περισσότεροι από 200.000 ιδιοκτήτες αυτοκινήτων και δικύκλων μπήκαν στην πλατφόρμα και έκαναν την αίτησή τους. Σύμφωνα με τους βενζινοπώλες, η κατανάλωση στα καύσιμα έχει μειωθεί, καθώς αρκετοί έχουν περιορίσει τις μετακινήσεις τους στις απολύτως απαραίτητες.
Με τις ανατιμήσεις να έχουν πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί
του κράτους αναμένεται να εντείνουν ακόμη περισσότερο τους ελέγχους το επόμενο διάστημα. Ηδη κλιμάκια του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων πραγματοποιούν καθημερινούς ελέγχους σε καταστήματα τροφίμων, πρατήρια καυσίμων και σε όλη την εγχώρια αγορά, προκειμένου να εντοπιστούν φαινόμενα αισχροκέρδειας. Επίσης, συνεχίζεται
η καταγραφή των αποθεμάτων που έχουν οι επιχειρήσεις στις αποθήκες τους για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν φαινόμενα τεχνητών ελλείψεων. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες της «R», το επόμενο χρονικό διάστημα και μέχρι το τέλος Μαΐου αναμένεται να ανακοινωθούν νέα πρόστιμα σε εταιρείες που αισχροκερδούν. Σημειώνεται ότι πλέον οι καταναλωτές θα μαθαίνουν και τα ονόματα των επιχειρήσεων που κερδοσκοπούν, εφόσον τους έχει επιβληθεί πρόστιμο πάνω από 50.000 ευρώ ή δύο φορές, ανεξαρτήτως ποσού.
